Epidemiologia
Rak krtani jest drugim najczęstszym nowotworem dróg oddechowych po raku płuc. Stanowi około 40% raków głowy i szyi. Nowotwory złośliwe krtani składają sie na około 2,7% wszystkich nowotworów u mężczyzn i około 0,4% nowotworów u kobiet. Ryzyko zachorowania na raka krtani jest około 8 razy większe u mężczyzn niż u kobiet.
Czynniki ryzyka
Głównymi czynnikami ryzyka nowotworu krtani są palenie tytoniu oraz spożywanie wysokoprocentowego alkoholu. Do rzadszych czynników ryzyka zalicza się przewlekłe narażenie na kontakt z metalami ciężkimi, azbest lub napromienianie.
W ciągu ostatnich 20 lat stwierdzono wzrost liczby przypadków nowotworów krtani na podłożu zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Zakażenia tym wirusem są powszechne w społeczeństwie – do zakażenia HPV dochodzi podczas kontaktów seksualnych.
Objawy
Głównym i najczęstszym objawem raka krtani jest chrypka utrzymująca się ponad 3 tygodnie. W przebiegu guza krtani pacjenci mogą odczuwać duszność, ból gardła, cierpieć z powodu utrudnionego przełykania, uczucia ciała obcego w gardle. Może również wystąpić kaszel i/ lub krwioplucie.
Diagnostyka
Zmianę w krtani można zidentyfikować podczas badania lusterkiem krtaniowym w gabinecie laryngologa (laryngoskopia pośrednia). Do innych metod diagnostycznych należy między innymi ocena krtani przy wykorzystaniu fiberoskopu lub stroboskopu.
Przy obecności zmian w krtani podejrzanych o rozrost złośliwy wykonuje się laryngoskopię bezpośrednią z pobraniem wycinków, które oceniane są przez patomorfologa (badanie histopatologiczne).
Leczenie
Leczenie zależy od klasyfikacji histopatologicznej oraz rozległości zmian w krtani. Sytuacja każdego chorego rozpatrywana jest indywidualnie. Część pacjentów poddawana jest zabiegowi chirurgicznemu, inni kwalifikowani są do radioterapii/ chemioterapii lub radiochemioterapii.
Rokowanie
Podstawą skutecznego leczenia nowotworów krtani jest wczesne rozpoznanie.
Postępowanie po leczeniu
Po zakończonym leczeniu pacjenci pozostają pod opieką w Poradni Laryngologicznej i podlegają regularnym kontrolom stanu miejscowego. Pacjenci po usunięciu krtani pracują z logopedą, by nauczyć się tzw. mowy przełykowej lub skutecznego użuwania protezki głosowej, jeśli taka została założona. Pacjenci zachęcani są do skorzystania z pomocy psychologa. Chorzy po całkowitym usunięciu krtani mogą przystąpić do klubu laryngetomowanych, w którym mogą liczyć na wsparcie osób w podobnej sytuacji i uzyskać odpowiedzi na nurtujące ich pytania z punktu widzenia osób, które przeszły podobną ścieżkę.