Porażenia fałdów głosowych

Przyczyny

Porażenie fałdów głosowych stanowi trudny i skomplikowany problem diagnostyczny, leczniczy i rehabilitacyjny. Jest to schorzenie, które może dotykać pacjentów w każdym wieku, a jego objawy mogą być różnorodne – od nieznacznej chrypki do zagrażającej życiu duszności. Taka zmienność objawów jest ściśle związana z budową anatomiczną, funkcją i skomplikowanym unerwieniem krtani.

Porażenie fałdów głosowych w 90% jest następstwem uszkodzenia nerwów krtaniowych i nerwu błędnego, a w 10% jego przyczyna leży w obrębie ośrodkowego układu nerwowego. Do porażeń ośrodkowych dochodzi w wyniku uszkodzeń korowych, podkorowych, pniowych i móżdżkowych.

 

 

Najczęstszą przyczyną obwodowego porażenia fałdów głosowych jest leczenie chirurgiczne chorób tarczycy. Do tego powikłania dochodzi w 0,6–18% operacji, a częstość ta wzrasta przy kolejnych zabiegach do 20–30%. Do innych przyczyn porażenia fałdów głosowych należą nowotwory tarczycy, układu oddechowego (krtani, tchawicy, oskrzeli, płuc), przełyku. Porażeniem fałdów głosowych objawiać się mogą choroby śródpiersia (chłoniak, gruźlica, sarkoidoza) i układu sercowo-naczyniowego (tętniak aorty, tętnicy podobojczykowej, przerost mięśnia sercowego). Do porażenia fałdów może też dojść w wyniku operacji i urazów w obrębie klatki piersiowej i szyi (odcinka szyjnego kręgosłupa, operacje przyzwojaka, endarterektomie). Rzadko porażenie fałdów głosowych może być spowodowane czynnikami zapalnymi i toksycznymi. W części przypadków nie udaje się ustalić przyczyny choroby.

 

Objawy

Objawy porażenia fałdów głosowych wiążą się z upośledzeniem funkcji oddechowej, fonacyjnej (tworzenia głosu) i obronnej krtani. W zależności od tego, czy doszło do porażenia jednego, czy obu fałdów głosowych dolegliwości będą miały różnorodny charakter. W jednostronnych porażeniach fałdów głosowych zaburzenia oddechowe mogą nie występować lub pojawiają się przy dużym wysiłku fizycznym. Fonacja będzie uzależniona od tego, w jakim położeniu jest fałd. W przypadku ustawienia fałdu w pozycji przyśrodkowej zmiany głosu będą niewielkie, natomiast w pozycji pośredniej głos będzie chuchający, matowy. W porażeniach obustronnych, które występują rzadziej niż jednostronne, najgroźniejszą sytuacją jest stridor krtaniowy, czyli duszność krtaniowa z wyraźną trudnością podczas nabierania powietrza podczas wdechu. Stan ten wymaga niezwłocznej interwencji w postaci wytworzenia alternatywnej drogi oddychania przez otwór w tchawicy, czyli wykonanie tracheotomii.

 

Najczęściej zgłaszane przez pacjentów objawy to: krztuszenie, zarzucanie pokarmu do nosa i chrypka.

Wyróżnia się dwa typy porażeń: napięte i wiotkie. W porażeniach napiętych pojawia się duszność wdechowa, często spoczynkowa. Z kolei w porażeniach wiotkich dochodzi do powstania duszności wysiłkowej. Porażenie typu napiętego może przejść w wiotkie i odwrotnie.