Nowotwory głowy i szyi

Nowotwory głowy i szyi (NGiSz) to nazwa zbiorcza dla wszystkich nowotworów zlokalizowanych w obszarze głowy oraz szyi (z wyjątkiem mózgu i gałki ocznej). Stanowią one szósty pod względem częstości występowania typ nowotworu złośliwego w Polsce. Liczba chorych jest dwukrotnie większa niż pacjentów z rakiem szyjki macicy. Raka głowy i szyi tylko w 2012 r. zdiagnozowano u prawie 11 000 osób. W tym samym roku w wyniku choroby zmarło blisko 6 000 pacjentów – to około dwa razy więcej niż np. śmiertelnych ofiar wypadków drogowych. Ponadto na przestrzeni ostatnich 20 lat odnotowano wzrost liczby zachorowań o 20%.

Niestety świadomość dotycząca zagrożeń związanych z nowotworami głowy i szyi w społeczeństwie wciąż jest niewielka (75% ankietowanych Europejczyków w badaniu  „About Face” z 2011 r. nie potrafiło udzielić podstawowych informacji dotyczących tej grupy chorób), co przekłada się na małą liczbę wczesnych rozpoznań. Ponad 60% pacjentów w momencie diagnozy znajduje się w zaawansowanym stopniu choroby. Ponad połowa z tej grupy umiera w ciągu 5 lat. Rozpoznanie NGiSz na wczesnym etapie zaawansowania zwiększa stopień przeżywalności do nawet 80-90%.

Źródło: Krajowy Rejestr Nowotworów

 

Grupy ryzyka – kto najczęściej choruje?

Czynnikami wpływającymi na rozwój raka głowy i szyi są:

  • palenie tytoniu,
  • nadużywanie alkoholu,
  • zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).

Ryzyko zachorowania u obu płci zwiększa się wraz z wiekiem. Pośród pacjentów 61% mężczyzn i 53% kobiet to osoby z grupy 45-64 lat.

Co więcej, w Polsce podobnie jak w innych krajach Europy, obserwuje się nowe zjawisko, określane jako „fenomen epidemiologiczny” tj. wzrost liczby nowych zachorowań na nowotwory głowy i szyi u ludzi poniżej 40 r.ż., które nigdy nie paliły tytoniu ani nie nadużywały alkoholu.
Badania naukowe wskazują, że czynnikiem potencjalnego ryzyka w tej grupie jest infekcja wirusem HPV.

Liczba zachorowań na nowotwory głowy i szyi w podziale grupy wieku w Polsce w 2013 r.
Źródło: Krajowy Rejestr Nowotworów

 

Kto powinien przebadać się pod kątem nowotworów głowy i szyi?

Osoby znajdujące się w grupach ryzyka (palące papierosy, nadużywające alkoholu, narażone na zarażenie wirusem brodawczaka ludzkiego), które zauważyły u siebie 1 z poniższych objawów utrzymujący się przez okres 3 tygodni i niezwiązany z infekcją:

  • ból i/lub pieczenie języka,
  • niegojące się owrzodzenie i/lub czerwone lub białe naloty w jamie ustnej,
  • ból gardła,
  • przewlekła chrypka,
  • guz na szyi,
  • niedrożność nosa lub krwawy wyciek z nosa,
  • ból w trakcie i/lub problemy z połykaniem.