Objawy nowotworów nosa i zatok przynosowych
Pierwsze objawy nowotworów złośliwych nosa i zatok przynosowych pojawiają się późno są bardzo niecharakterystyczne. Najczęściej są to dolegliwości sugerujące przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, takie jak jednostronne upośledzenie drożności nosa i jednostronna wydzielina w nosie o charakterze śluzowym, ropnym, często podbarwiona krwiście. Dalsze dolegliwości są związane z naciekaniem okolicznych struktur.
Zależnie od lokalizacji pierwotnej i kierunku rozprzestrzeniania się guza objawy nowotworów nosa i zatok można podzielić na:
- Objawy ze strony nosa:
- niedrożność jednostronna
- wydzielina jednostronnie w nosie: śluzowa, ropna, krwista, wodnista (płyn mózgowo-rdzeniowy)
- cuchnienie
- Objawy ze strony narządu wzroku – związane z naciekaniem oczodołu i jego zawartości:
- łzawienie
- ograniczone obrzęki wokół oczu
- jednostronny wytrzeszcz gałki ocznej
- zaburzenia ostrości widzenia, podwójne widzenie
- zaburzenie ruchomości gałki ocznej
- Objawy ze strony jamy ustnej:
- bóle zębów, rozchwianie
- zniekształcenie podniebienia i wyrostka zębodołowego
- niegojąca się przetoka po usunięciu zęba
- szczękościsk
- Objawy twarzowe:
- obrzęk lub zniekształcenie nosa i policzka
- zaburzenia czucia, głównie na policzkach, czole i brodzie
- Objawy uszne:
- uczucie zatkania ucha
- niedosłuch jednostronny
- Związane z naciekaniem podstawy czaszki:
- często bezobjawowo
- bóle głowy
- wodnisty wyciek z nosa, najczęściej jednostronny
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
- bóle głowy, twarzy (naciekanie n. V)
- zaburzenia ruchomości gałki ocznej
Rozpoznanie nowotworów nosa i zatok przynosowych
Ze względu na dyskretne i często niecharakterystyczne objawy rozpoznanie nowotworów masywu szczękowo-sitowego jest trudne, szczególnie we wczesnym okresie choroby. Każdy pacjent z objawami wymienionymi powyżej powinien być skierowany na konsultację laryngologiczną celem weryfikacji rozpoznania i podjęcia odpowiedniego leczenia. U pacjentów z podejrzeniem nowotworu masywu szczękowo-sitowego pełne badanie laryngologiczne powinno być zawsze uzupełnione badaniem endoskopowym. Należy je przeprowadzić po uprzednim znieczuleniu i obkurczeniu błony śluzowej. Takie postępowanie umożliwia znacznie dokładniejszą ocenę, a dzięki temu rozpoznanie zmian o mniejszym zaawansowaniu.
W zależności od pierwotnej lokalizacji i kierunku szerzenia się guza, jego objawy mogą bardziej sugerować schorzenia neurologiczne lub okulistyczne i to do tych specjalistów w pierwszej kolejności kierują się pacjenci. Należy więc uczulić zarówno lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, jak i specjalistów neurologii, okulistyki czy też stomatologów, jakie dolegliwości mogą sugerować nowotwór masywu szczękowo-sitowego.
Leczenie nowotworów nosa i zatok przynosowych
W zależności od lokalizacji, stopnia zaawansowania choroby oraz stanu ogólnego pacjenta w leczeniu nowotworów nosa i zatok przynosowych stosuje się leczenie chirurgiczne (z dostępu zewnętrznego lub wewnątrznosowego), radioterapię, chemioterapię oraz leczenie skojarzone.
Najmniej inwazyjnym sposobem leczenia chirurgicznego jest operacja z dostępu wewnątrznosowego. Jest ona zarezerwowana dla nowotworów stosunkowo najmniej zaawansowanych. Nowotwory bardziej zaawansowane usuwa się z dostępu zewnętrznego przez jamę ustną lub przez cięcie na bocznej powierzchni nosa. Niekiedy pacjenci są operowanie przez zespół lekarzy laryngologów i neurochirurgów z dostępu przez czaszkę.
Radioterapia u pacjentów z nowotworami nosa i zatok przynosowych najczęściej jest stosowana jako leczenie uzupełniające po zabiegu chirurgicznym. Może być również leczeniem pierwotnym w przypadku niektórych guzów wrażliwych na takie leczenie lub nowotworów nieoperacyjnych. Stosuje się niekiedy chemioterapię indukcyjną przed radioterapią, ewentualnie w przypadku nowotworów nieoperacyjnych.