Nagła głuchota (sudden deafness, SD; nagły niedosłuch czuciowo-nerwowy – sudden sensorineural hearing loss, SSNHL) to jednostka chorobowa, którą po raz pierwszy opisał w 1944 r. De Kleyn. Jest to ubytek słuchu, dotyczący jednej lub obu stron, którego wielkość to co najmniej 30 dB w trzech sąsiadujących ze sobą częstotliwościach i który wystąpił w czasie do 72 godzin. Wiąże się z dużym dyskomfortem i powoduje znaczne obniżenie jakości życia chorego. Ustalenie przyczyny nagłej głuchoty pozostaje nadal trudnym zagadnieniem. Może stanowić ona izolowany objaw lub też występować jako składowa wielu różnych zaburzeń chorobowych. Uważa się, że tylko w 10–15% zachorowań udaje się ustalić przyczynę nagłej głuchoty, a w większość przypadków stanowi nagły niedosłuch idiopatyczny. Utrata słuchu zawsze powinna skłonić chorego do szybkiej wizyty u lekarza, ponieważ od czasu rozpoczęcia leczenia w dużej mierze zależy jego powodzenie.
Częstość występowania nagłej głuchoty wynosi od 5 do 20 przypadków rocznie na 100 tys. osób. Przypuszcza się, że rzeczywista zachorowalność może być nawet większa, ponieważ osoby z SSNHL odzyskujące słuch szybko i w sposób samoistny nie zgłaszają się do lekarza. Szacuje się, że 40–65% przypadków zachorowań ulega samoistnej remisji, bez interwencji medycznej. Uważa się, że płeć nie wpływa na częstość zachorowania. Większość przypadków nagłej głuchoty przebiega jednostronnie, obustronne przypadki spotyka się rzadko (w ok. 0,4–4,9%), wśród przypadków obustronnych około połowa przebiega jednocześnie obuusznie. Obustronna nagła głuchota często powstaje u osób starszych, u których współistnieją choroby ogólnoustrojowe, zwłaszcza układu sercowo-naczyniowego, cukrzyca i zaburzenia gospodarki lipidowej, a rokowanie w niej jest znacznie gorsze niż w nagłym niedosłuchu jednostronnym. Przyczyn nagłej głuchoty może być wiele. Patomechanizm tłumaczony jest przez kilka różnych teorii, które w powstaniu nagłej głuchoty wskazują na rolę, jaką odgrywają zaburzenia przepływu krwi w uchu wewnętrznym (teoria naczyniowa), zakażenia, a zwłaszcza infekcje wirusowe (teoria infekcyjna), uszkodzenie błędnika błoniastego w wyniku pęknięcia jego błon oraz procesy autoimmunologiczne. Przyczyną mogą być także choroby hematologiczne (białaczka, skazy krwotoczne), choroba Méniére‘a, choroby neurologiczne (nowotwory, zaburzenia krążenia mózgowego, stwardnienie rozsiane, przerzuty nowotworowe do ośrodkowego układu nerwowego), uraz akustyczny, uraz ciśnieniowy, urazy mechaniczne (złamanie piramidy kości skroniowej), zaburzenia hormonalne (niedoczynność tarczycy), czy leki ototoksyczne (antybiotyki- aminoglikozydy, glikopeptydy, makrolidy, diuretyki pętlowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne- salicylany, cisplatyna).
Diagnostykę w nagłym niedosłuchu obejmuje: zebranie szczegółowego wywiadu dotyczącego powstania oraz szybkości narastania ubytku słuchu i jego zakresu, współistniejących objawów (szum uszny, dzwonienie), współistniejących chorób ogólnoustrojowych i czynników ryzyka, z określeniem potencjalnych przyczyn zakaźnych, naczyniowych lub immunologicznych, ogólne badanie przedmiotowe z pomiarem ciśnienia tętniczego krwi, badanie laryngologiczne, badanie audiologiczne (próby stroikowe, audiometria), konsultację neurologiczną, diagnostykę obrazową (MRI głowy i kątów mostowo-móżdżkowych, badanie TK piramid kości skroniowych i ucha wewnętrznego, badanie ultrasonograficzne USG dopplerowskie tętnic domózgowych) w celu wykluczenia procesów nowotworowych ośrodkowego układu nerwowego, zaburzeń krążenia oraz innych patologii OUN i ucha wewnętrznego oraz badania laboratoryjne (hematologiczne, hormonów tarczycy, immunologiczne, serologiczne, zwłaszcza w kierunku chorób zakaźnych, np. boreliozy).
Sposób postępowania w nagłej głuchocie ciągle pozostaje nieujednolicony, a stosowane leczenie należy do najbardziej kontrowersyjnych tematów w laryngologii. Stąd najczęstszym postępowaniem jest wielolekowa i wielokierunkowa farmakoterapia, która wynika z teorii tłumaczących patomechanizm choroby. Stosuje się leki przeciwzapalne i przeciwobrzękowe, rozszerzające naczynia krwionośne, poprawiające hemodylucję, zmniejszające agregację płytek krwi, przeciwwirusowe, moczopędne oraz inne metody lecznicze takie jak: akupunktura, dieta, leczenie tlenem hiperbarycznym i inhalacje karbogenem.
Głównym czynnikiem rokowniczym jest czas trwania choroby, stąd niezwykle istotne jest jak najszybsze zgłaszanie się chorych i jak najwcześniejsze rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia. U większości osób z poprawą słuchu występuje ona zwykle w ciągu pierwszych kilku dni trwania choroby, choć obserwowano też przypadki późnej poprawy słuchu, od 4 do 26 tygodnia. Do niekorzystnych czynników prognostycznych zalicza się wiek poniżej 15 i powyżej 60 lat. Szczególnie złym rokowniczo i niezależnym od postępowania leczniczego czynnikiem jest głębokie upośledzenie słuchu. Towarzyszące nagłej głuchocie objawy (zawroty głowy, szumy uszne) rokują źle. Istotne prognostycznie mogą być też: stan słuchu drugiego ucha, współistnienie innych chorób ogólnoustrojowych jak nadciśnienie, cukrzyca czy choroby tarczycy.